Wystawy online

Wojewodowie suwalscy 1975 - 1998 - wystawa wirtualna wyróżnione

8 lutego 2022

Powołanie 17 II 1922 r. Służby Cywilnej w odrodzonej po I wojnie światowej Polsce miało na celu poprawienie funkcjonowanie państwa i wzrost jakości obsługi obywateli poprzez poprawę pracy urzędników. Obchodzony w roku bieżącym setny jubileusz Służby Cywilnej stał się okazją do przedstawienia sylwetek wojewodów, powołanego w roku 1975 r. województwa suwalskiego, jako najwyższego rangą urzędnika i przedstawiciela Rady Ministrów w województwie.

Wprowadzenie dwustopniowego podziału administracyjnego w kraju spowodowało, że Suwałki stały się jedną z 49 stolic województwa, na którego czele stał wojewoda, urząd przywrócony po ponad 20 letniej przerwie. W okresie istnienia PRL był on przedstawicielem rządu w województwie, który sprawował kontrolę, nadzór i koordynował działalność wszystkich organów administracji państwowej i jednostek gospodarki uspołecznionej na terenie województwa. Ponadto był on również organem wykonawczym i zarządzającym Wojewódzkiej Rady Narodowej, powoływanym na czas nieokreślony przez premiera po uzyskaniu pozytywnej opinii Wojewódzkiej Rady Narodowej i odwoływany na jej wniosek. Obsadzenie stanowiska wojewody wymagało również zgodny Komitetu Centralnego PZPR w ramach tzw nomenklatury partyjnej. Wojewoda był organem nie tylko kontrolnym, nadzorującym i koordynującym, ale również posiadającym realną władzę w województwie, miał on również prawo mianowania naczelników gmin. Był on gospodarzem województwa, odpowiedzialnym za jego rozwój.

Wraz z przywróceniem i usamodzielnieniem samorządu terytorialnego w roku 1990 na poziomie gminy województwo ograniczono do wykonywania zadań administracji rządowej w terenie. Co prawda wojewoda przejął część zadań i kompetencji zlikwidowanej Wojewódzkiej Rady Narodowej, jednak jego rola w porównaniu do okresu PRL osłabła i ograniczyła się głównie do reprezentowania i wykonywania zadań Prezesa Rady Ministrów w województwie.

Przez cały 23-letni okres istnienia województwa suwalskiego funkcję wojewody sprawowało łącznie 6 osób. Były to osoby w różnym wieku, z wykształceniem i doświadczeniem zawodowym. Stanowisko to obejmowali najczęściej kandydaci, którzy nie byli początkowo wymieniani w gronie głównych faworytów. Szczególnie dotyczy to okresu po 1989 r. Powodem tego był brak porozumienia wśród podzielonych, lokalnych partii politycznych co do wspólnego kandydata na wojewodę, lub negatywna opinia Rady Ministrów. Niestabilna sytuacja polityczna i pogarszająca się sytuacja gospodarcza kraju po obaleniu komunizmu przekładała się na długość sprawowania funkcji przez większość wojewodów, których sylwetki i zarys działalności przedstawia niniejsza wystawa.

Transformacja ustrojowa stanowiła również cezurę dla nowych koncepcji podziału administracyjnego kraju, która zakładała znaczącą redukcję ilości województw, przywrócenie powiatów i jednoczesne wzmocnienie większych ośrodków miejskich. Plany te zaczęto urzeczywistniać się dopiero po wygranych przez Akcję Wyborczą Solidarność wyborach parlamentarnych w roku 1997 r. Mimo podejmowanych inicjatyw i oporu ze strony mieszkańców i władz Suwałk województwa suwalskiego nie udało się ocalić, a jego obszar rozdzielono w roku 1999 pomiędzy nowopowstałe województwo podlaskie (miasto na prawach powiatu Suwałki, powiaty: augustowski, sejneński, suwalski) i warmińsko-mazurskie (powiaty: ełcki, giżycki, gołdapski, olecki, piski, węgorzewski). Tym samym województwo suwalskie i jego wojewodowie przeszli do historii.

Więcej